Yuzuklerin Efendisi / Turkiye LOTR / Turkey

WindRider_of_Arnor göndermiş "Bu ilahi LotRdaki en uzun Sindarin metnidir. Ve hiçbir yerde çevrilmemiştir. Rastladığımız yer 1. kitap, Nice Buluşmalar. Tolkien bunu bir ilahi parçası olduğunu ileri sürer, elimizdekinin uzun bir ilahinin yalnızca bir kıtası olduğunu anlatmaya çalışarak.

Elberethe İlahi, Aerlinn in Edhil o Imladris (Ayrıkvadi elflerinin ilahisi)
Burayı olduğu gibi bıraktım daha iyi anlaşılması için.

A Elbereth Gilthoniel,
O Elbereth Star-kindler
silivren penna míriel
(white) glittering slants down sparkling like jewels
o menel aglar elenath!
from [the] firmament [the] glory [of] the star-host!
Na-chaered palan-díriel
To-remote distance far-having gazed
o galadhremmin ennorath,
from [the] tree-tangled middle-lands,
Fanuilos, le linnathon
Fanuilos, to thee I will chant
nef aear, sí nef aearon!
on this side of ocean, here on this side of the Great Ocean!

KELİME KELİME ANALİZ
Aerlinn in Edhil o Imladris: hiçbir yerde Tolkience çevrilmemiştir; ama aşağı yukarı şu anlama gelir: Ayrıkvadi elflerinin ilahisi. Aer/lind: kutsal/şarkı. (Aerlinn ya da Aerlind- fark etmez.) in: (the) çoğullarda kullanılır. Edhil: elfler. O: (of, from). Imladris: Ayrıkvadi. Tolkien bu ilahinin Sindarin olduğunu söyler. Ama Ayrıkvadideki Yüksek Elflerce kullanıldığından Quenyadan da etkilenmiştir. Örneğin aer, (kutsal) Quenya aira, airëden Sindarinleştirilmiş olabilir. Bir başka önemli nokta ise aeardan gelme olasılığı. Aear: deniz. Buna göre : deniz şarkısı da olabilir.

Gelelim ilahiye;
A=o, Elbereth kelimesine vokal olarak kullanılmıştır. el- yıldız + bereth eş. Kralın eşi, kraliçe. Elbereth Vardanın Sindarindeki adıdır. Zaten Varda Vaların kraliçesi, Manwënin eşidir. Elbereth kısaca : Yıldız kraliçesi demektir. Peki neden bereth değişime uğrayıp vereth olarak geçmemiştir? Tolkien bunu şöyle yanıtlar: Çünkü el-yıldız orijinal olarak elendir Quenyada. Aslında Elenbarathidir. aşınarak Elmbereth olmuş, sonra da Elbereth olarak güncelleşmiştir. Esli lmb; lv olacak yerde lb olmuştur.
Gilthoniel: yıldız yakıcısı. Gil parlak, ışıldayan, yıldız+ thoniel yakıcı. thoniel= than, thân yakmak+ iel (feminine ek, kız olduğunu belirlemek için. Erkek olduğunda ise we). Kısacası Gilthoniel yıldız yakıcısı olarak çevrilir. Burada Tolkienin eklemiş olduğu bir not vardır: bir şekilde thoniel geçmiş zamanla alakadardır. yakıyor olan değil de yakmış olan. Şimdi anlıyoruz ki; thoniel deki uzun a (â), o (au)ya dönüşmüş. thâniel > thoniel. [Aynı şey: palan-díriel: sürekli uzağa bakmış olan Samin Cirith Ungolda dediği palan-diriel: sürekli uzağa bakan.] Yani uzun ünlü geçmiş zamanı temsil ediyor.
Silivren: ışıldayan (beyaz/beyazlık) ren kısmı sıfat olduğunu belirtiyor. [demek ki bizim dilimizde de olduğu gibi elfçede de sıfatlar isim yerine geçebiliyormuş]. Siliv-; Quenya silimadan Sindarinleşmiş. [Feanorun icat ettiği silmarille bağlantı kurulabilir.] Burada silivren yıldız sahibesinin görkemini bildiren bir zarf olarak kullanılmıştır. penna: eğilmek (fiil) a ile bitiyor olması şimdiki zamanla çekimlendiğini gösterir. Bu fiilin işlevi aglar elenath yıldız sahibesinin görkemini belirtmek gibi görünüyor. [Anlamca bütünlüğü göz önünde bulundurmalıyız]. Míriel (sıfat) cevher gibi parlayan. (bkz. mír: cevher, Quenya mírë). Uzun ünlüsü olduğu için aşağı yukarı şöyle demektir: cevher gibi parlamış olan. Burada Míriel (silivren gibi) zarf olarak kullanılmıştır, yıldız sahibesinin görkemini anlatır. O: (from). menel: Gökyüzü, yıldızların krallığı (Quenyadan ödünç alınmış). Aglar: görkem, elenath: yıldız sahibesi. Ama aglar elenath: yıldız sahibesinin görkemi. Na-chaered: uzaklığa, na- (to), + haered (remote distance). Haered; nayı izlediği için chaered olmuş. palan-díriel: uzağa bakan. Palan: uzak, uzaklık díriel(tírielden türemiş): izlemek, bakmak. Sözcükteki uzun ünlü (í) geçmiş zamanı gösteriyor. Tüm kalıp palantire bakmış olan anlamına da gelebilir. Elfler açısından Avallone kulasindeki ve Emyn Beraiddeki taşları göz önünde bulundurursak mantıklı geliyor. Galadhremmin: ağaç örülü= galadh ağaç+ remmin örülü remmin çoğul; çünkü ennorathla bağıntılı: ennorath: orta topraklar, orta dünya (en: orta, nor: toprak. Quenya Endor). Sonundaki ath Orta dünyanın tüm topraklarını kapsamak için kullanılmış. Fanuilos: daimi beyaz fan, fân peçe-kıyafetle bağlantı kurabiliriz- anlamına geliyor (Quenya fana). Vaların kendilerini gösterirken büründükleri fiziksel şekillerden dolayı bu kelime kullanılmış olabilir. Ui: daimi, sonsuz loss, (glossun başka biçimi) kar beyazı demek. Tolkien bunun tamamını daima kar kadar beyaz meleksi şekil olarak çevirir. Le: sana Quenyadan ödünç alınmış bir adıl. Linnathon: (şarkı) söyleyeceğim. Linna- söylemek+ -tha ecek + -n 1. tekil şahış eki. n, anın o olmasına yol açıyor. Nef (nev die okunur) -ın bu tarafında. Aear: okyanus, deniz. Eskiden gaearmış; ama artık aear; çünkü ondan önce yer belirten nef var. (nayı izleyen haeredin chaered olması gibi). Si burada. Aearon yine gaearon dan geliyor olmalı: Büyük deniz.
Tolkien ilahiyi şöyle çevirmiştir:
"O! Elbereth who lit the stars, from glittering crystal slanting falls with light like jewels from heaven on high the glory of the starry host. To lands remote I have looked afar, and now to thee, Fanuilos, bright spirit clothed in ever-white, I here will sing beyond the Sea, beyond the wide and sundering Sea."
Ben sadece analiz bölümünü çevirdim. Kelimelerin köklerini ve anlamlarını doğruca vermek için. Asıl anlam yukarıdaki gibidir. Eğer ilahiyi doğruca Türkçeye çevirseydim; bir yerlerde kopukluk olabilirdi. (Zaten kendime bu kadar güvenmiyorum, şarkıyı çevireyim derken mahvedebilirdim)
"