Yuzuklerin Efendisi / Turkiye LOTR / Turkey

Greensleeves göndermiş "Yüzüklerin Efendisini büyük bir eser, J.R.R. Tolkieni de büyük bir yazar yapanın ne olduğuna dair pek çok soru soruldu, pek çok tartışma yapıldı bugüne dek. Üç aşağı beş yukarı hep aynı yerlerde dönüp dolaşıldı. Yazarın eserlerinde ön plana çıkardığı konuların evrenselliğinden dem vuruldu; fantastik edebiyatın insanı içine alan güzellikleri öne sürüldü, iki büyük savaşın acı etkisinden henüz kurtulamamış ve aslında hiçbir zaman kurtulamayacak olan- dünyanın bu mutlu sonla biten alegoriye ilgi duymasının sosyolojik ve psikolojik nedenleri açıklandı Üstün akademik çevrelerin üstün nitelikli açıklamalarına dayanarak zaten bildiğimiz bir gerçeği, JRRTin ustalığını, anlatmaya kalmayacak kadar kendimdeyim elbet. Öyleyse paragrafın başından beri süren bu laf ebeliğinin anlamı ne?

Hayat bazen öylesine basittir ki, buna bir türlü inanmak istemeyiz. Ömrümüzü kaplayan şeyi yere göğe sığdıramayız; aslında kendimizi yere göğe sığdıramayız Yine de bizi biz yapan, varlığını reddettiğimiz ya da bazen -daha insaflı davranıp- sadece göz ardı etmekle yetindiğimiz o basit şeylerdir. Uyanınca yüzümüzü yıkamak, çizgilere basmadan yürümeye çalışmak, annemizi özlemek, merdivende tökezlemek ve bundan -ne tuhaftır ki- utanmak gibi

Tolkien, bize hayatın en basit zevklerini sundu: Yemek, içmek, eğlenmek, oyun oynamak, uzaktan macera aranıp sonra da -erkekliğin onda dokuzu ya- kaçmak En masum yanlarımızdı bunlar bizim. Çocukluğumuzun bu önemli kaygılarıydı bizi bir ömür idare edebilecek olan. Savaştan çıkan bir askerin tek düşüncesi yemek bulmak olabilirdi, ya da sınavını geçmek için öğretmeninin sorduğu soruların aslında oyun arkadaşı tarafından sorulan eğlenceli bilmeceler olmasını arzulardı bir öğrenci, ya da içtiği sigaranın dumanından değişik şekiller üretmeyi düşünürdü tiryaki. Perilere inanılan dönemler de olmuştur belki Belki hala inanılıyor

Hayattan büyük büyük şeyler beklediğimizi sanırız ya Aslında çok küçük şeylerdir beklentilerimiz. Yine de bekleriz işte! Sebep her ne olursa olsun, mutluluklarımız çok küçüktür, kırgınlıklarımız önemsizdir, sevinçlerimiz anlamsız, öfkelerimiz anlıktır. Zaman karşısında ne kadar küçük olduğumuzu görmezden gelip, beklentilerimizin büyüklüğüyle avuturuz gönlümüzü. Oysa bu küçük okyanusu mutlu eden şey, küçük balıklardır aslında.

İçten içe özeniriz güzel bir yemekle ve neşeli bir şarkıyla dünyanın bütün dertlerini unutabilen sıradan insanlara. Yine de hakir görürüz entelektüel seviyelerini ve kültürel düzeylerini.

Elbette burada bilgisizliğe ve bilinçsizliğe övgüde bulunulmuyor. Sadece gerçek bilgi, insanın basitliğini fark etmesini sağlayabilir. Ve sadece gerçek bilgi insanın beklentilerinin önceliğini tartmasına yardım edebilir. Ve belki o zaman insan, basit kalmanın daha doğrusu basitliğini kabullenmenin- en büyük gücü olduğunu anlayabilir.

Bir eseri büyük yapan şey konusu, felsefesi, edebi güzellikleri ya da kurgusu değildir. Bu öğeler, bir kitapta olmasa diğerinde "bir şekilde" bulabileceğimiz, yıllar yılı birbirini tekrarlayan şeylerdir. Bir eseri büyük yapan, ayrıntılarıdır. Bir eseri büyük yapan, gerçekliğidir. Bir eseri gerçek yapan da basitliğidir. İnsanı insan yapanın da bu olması gibi"